Voetwratten
Wat is het? En wat kun je eraan doen?
Voetwratten kunnen behoorlijk in de weg zitten. Ze geven druk en pijn als je erop loopt. En hoewel het niet nodig is, kun je je er best voor schamen. Voetwratten komt veel voor. Maar wat is het precies? En hoe kom je er weer vanaf? Lees erover op deze pagina.
Wat zijn voetwratten?
Voetwratten zitten aan de onderkant van je voet. Ze ontstaan door het humaan papillomavirus (HPV) dat in aanraking komt met je huid. Wratten kunnen over je hele lichaam ontstaan, maar ongeveer 40% van alle wratten ontstaat onder je voeten. Ze zijn vooral vervelend omdat ze je kunnen beperken in je beweging. Omdat ze onder je voet zitten, sta je erop. Dit kan pijn geven op de wrat zelf, maar ook op andere plaatsen in je lichaam.
Hoe herken je een wrat?
Wratten hebben de vorm van een bloemkool en bevatten vaak zwarte puntjes. De zwarte puntjes die je ziet zijn getromboseerde capillairen (gestolde puntbloedinkjes). Een wrat wordt daarom vaak onterecht aangezien voor een likdoorn. Je kunt het verschil bepalen door voorzichtig in een wrat te knijpen. Is dat pijnlijk dan heb je waarschijnlijk een wrat. Is het vooral pijnlijk als je op het plekje duwt van bovenaf, dan heb je waarschijnlijk een likdoorn.
Wat is het verschil tussen een likdoorn en een wrat?
Een likdoorn is een opstapeling van eelt (callus) . Doordat je loopt op het eelt wordt dit door je eigen lichaamsgewicht dieper in de voet gedrukt. Er ontstaat als het ware een splintertje van eeltvorming in je voet, wat het gevoel geeft dat je op een steentje loopt. Als je dan bedenkt dat eelt ontstaat door druk en wrijving op de huid, dan weet je ook dat de druk van de likdoorn dus voor nog meer eeltvorming zorgt.
Omdat een wrat ook een bultje onder je voet is (en dus voor wrijving en druk kan zorgen), kan er ook over een wrat eeltvorming ontstaan. Het behandelen van neen wrat heeft dus alleen zin als het eelt eerst wordt verwijderd.
Hoe ontstaat een voetwrat?
Wratten worden veroorzaakt door het humaan papilloma virus (HPV). Dat kinkt eng maar het is slechts een onschuldige huidinfectie. HPV kent verschillende varianten. Driekwart van alle voetwratten worden door hetzelfde virus veroorzaakt. HPV dringt door de basale cellaag van de huid (dat is de onderste laag van de opperhuid) en infecteert daar de huid waardoor wratten kunnen ontstaan. Een klein wondje of schaafplekje, soms nauwelijks zichtbaar, is al voldoende voor het virus om zich in je huid te nestelen en een wrat te laten groeien.
Je kunt in aanraking komen met HPV in bijvoorbeeld zwembaden, douches, sauna’s en andere vochtige ruimtes. En als je nu denkt: gelukkig kom ik daar nooit!, hebben we een newsflash: ook thuis kun je het virus oplopen.
Niet iedereen krijgt wratten. Het is niet bekend waarom de een ze wel krijgt en de ander niet. Ook mensen die wel het virus oplopen kunnen wrat-vrij blijven. Je bent dan asymptomatisch, wat betekent dat er geen klachten ontstaan.
Maar heb je ze eenmaal, dan zijn ze zeer besmettelijk en door te krabben of eraan te zitten kunnen ze zich uitbreiden. Iets waar je natuurlijk niet op zit te wachten!
De incubatietijd tussen besmetting en het ontstaan van de wrat ligt tussen de 3 tot 6 maanden.
Prognose van wratten
Als je ouder wordt zul je steeds meer immuniteit opbouwen tegen de verschillende HPV typen, wat meteen de reden is waarom we ze zo vaak bij kinderen zien. Een wrat gaat dan ook vaak vanzelf over. Bij de helft van de mensen verdwijnt de wrat binnen een jaar. Daarom is behandeling niet altijd nodig.
Wat te doen bij voetwratten?
Hierboven kun je lezen dat wratten vaak niet behandeld hoeven te worden. Maar wanneer behandel je dan wel?
Een kwart van de mensen met wratten ervaart pijnklachten. Het is natuurlijk niet prettig om te lopen op een verdikking. Dit kan leiden tot een afwijkende manier van afwikkelen van de voet, waardoor er klachten door overbelasting kunnen ontstaan. Maar ook de wrat zelf kan al pijnlijk zijn.
Heb je een wrat dan kun je de volgende tips opvolgen:
- Probeer ze niet aan te raken. Ze kunnen zich snel verspreiden.
- Draag schoenen of slippers in openbare ruimtes zoals sportscholen, zwembaden, sauna’s en kleedkamers om besmetting te voorkomen.
- Leen geen gebruikte handdoeken of schoenen van mensen die last hebben van voetwratten.
- Droog altijd goed je voeten af, ook tussen je tenen.
- Draag elke dag schone sokken.
- Neem geen voetenbadjes.
- Zorg dat de omringende huid rustig blijft. Juist het schaven en irriteren van de huid kan zorgen dat het virus zich verder verspreidt.
Behandelmethoden voor voetwratten
Als de wratten niet vanzelf overgaan, zijn ze soms lastig te bestrijden. Het kan soms 2 tot 5 jaar duren voordat een wrat volledig verdwijnt. Sommige mensen hebben er nog langer last van, het is niet bekend wat daar de reden voor is.
Mogelijke professionele behandelingen voor voetwratten zijn:
- Salicylzuurzalf 40%
- Cryotherapie (stikstof)
- Zilvernitraat
Bij alle behandelmethoden is het belangrijk dat eerst de overmatige eeltvorming wordt verwijderd om ervoor te zorgen dat je ook daadwerkelijk de wrat behandelt en niet de eeltvorming.
Behandeling met duct tape
Het klinkt een beetje gek misschien, maar er is een onderzoek gedaan naar de behandeling van wratten met duct tape. De onderzoekers onderzochten daarbij het effect van duct tape-occlusie (dus het afsluiten van de kleine bloedvaten in de wrat). In vergelijking met cryotherapie (bevriezen door stikstof) bij de behandeling van voetwratten bij volwassenen. Hoewel de resultaten veelbelovend leken, was het onderzoek te klein om er goede conclusies uit te halen. Maar dan toch een voorzichtige conclusie: de stikstoftherapie werkte iets beter dan de duct tape, maar onder bepaalde omstandigheden kan duct tape een praktisch en handig alternatief zijn. Omdat er nog onvoldoende bewijs voor succes is wordt het gebruik van duct tape op wratten voorlopig afgeraden.
Gebruikte literatuur
- Martin et al, 2022, Emerging Intralesional treatments for plantar warts: a systematic review.
- Abdel-Latif et al, 2020, Silver duct tape occlusion in treatment of plantar warts in adults: Is it effective?
- Yazar et al, 1994, efficacy of silver nitrate pencils in the treatment of common warts
- NHG-richtlijn wratten