Hallux abducto valgus (scheefstand grote teen)
Oorzaken, Klachten en Behandeling
Een pijnlijke knobbel bij het grote teengewricht, moeite met het vinden van passende schoenen, en ongemak bij het lopen – een hallux valgus kan je dagelijkse leven behoorlijk beïnvloeden. Op deze pagina ontdek je wat een hallux valgus precies is, welke klachten ermee gepaard gaan en welke effectieve behandelingen beschikbaar zijn.
Wat is een hallux abducto valgus (scheefstand grote teen)?
Een hallux valgus, ook bekend als hallux abducto valgus, is een standsafwijking van de grote teen. Hierbij wijkt het eerste middenvoetsbeentje naar buiten, terwijl de grote teen naar binnen draait. Deze scheefstand leidt vaak tot de vorming van een knobbel op het grote teengewricht, soms gepaard met een pijnlijke slijmbeursontsteking die zich kenmerkt door roodheid en zwelling.
Een hallux valgus is progressief, wat betekent dat de afwijking en klachten zonder behandeling meestal erger worden. Gelukkig kan een tijdige behandeling verdere verslechtering voorkomen.
Deze aandoening komt veel voor:
- Bij volwassenen: ongeveer 23%.
- Bij ouderen: oplopend tot 36%.
- Vaker bij vrouwen: door onder andere schoenkeuze en genetische aanleg.
Klachten bij een Hallux Valgus
Een hallux valgus is meer dan een cosmetisch probleem; het kan pijn en functionele beperkingen veroorzaken. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Pijn: rond het grote teengewricht of op de knobbel, vooral bij lopen of dragen van strakke schoenen.
- Schoenvindingsproblemen: door de scheefstand is het lastig om goed passende schoenen te vinden.
- Overige tenen: pijn, eeltvorming en likdoorns door druk of scheefstand van de andere tenen.
- Stijfheid: in het grote teengewricht, wat het lopen bemoeilijkt.
- Afwijkende teenstand: zoals klauwtenen of een tweede teen die over de grote teen buigt, wat extra klachten kan geven.
Hoe Ontstaat een Hallux Valgus?
De belangrijkste oorzaken zijn:
- Onjuiste schoenen: Puntige neuzen, hoge hakken of te smalle schoenen forceren de grote teen in een onnatuurlijke stand.
- Voetstandafwijkingen: Overpronatie (het naar binnen zakken van de voet) of platvoeten zorgen voor extra druk op de grote teen.
- Hypermobiliteit: Te flexibele gewrichtsbanden maken de voet instabiel, wat de scheefstand verergert.
- Erfelijke aanleg: Bij 90% van de patiënten met een hallux valgus komt de afwijking in de familie voor.
Behandelopties voor een Hallux Valgus
De behandeling richt zich op het verminderen van pijn, het voorkomen van verdere verslechtering en het verbeteren van het dagelijks functioneren.
1. Schoenadvies
De podotherapeut adviseert schoenen met voldoende ruimte voor de tenen, een brede voorvoet en een lage hak. Neem bij je eerste consult verschillende schoenen mee.
Bij afwijkingen in de voetstand kunnen op maat gemaakte zolen je pijn verminderen. De zolen kunnen ondersteuning geven bij hypermobiliteit. Met zooltherapie werken we aan:
- De belasting van de voet corrigeren.
- De stabiliteit verbeteren.
- Druk op de knobbel verminderen (bijvoorbeeld met een zijkappolster).
Oefeningen kunnen bijdragen om de stabiliteit van je voet te verbeteren. Door de kleine voetspieren te versterken zorg je ervoor dat de voetboog weer sterker wordt waardoor het grote teen gewricht beter kan functioneren. Je kunt middels oefentherapie ook je mobiliteit trainen. Door de teen steeds te bewegen rek je als het ware het kapsel wat op waardoor er meer ruimte ontstaat. Je ervaart dan minder pijn en beperking bij het lopen. Met oefentherapie werk je aan:
- De kleine voetspieren te versterken.
- De stabiliteit van de voet te vergroten.
- De mobiliteit van het grote teengewricht te verbeteren.
4. Siliconen orthese
Een op maat gemaakte orthese kan:
- Scheefstand van de tenen corrigeren.
- Drukplekken en likdoorns verlichten.
5. Taping
Taping kan de stand van de grote teen tijdelijk verbeteren en de pijn verminderen. Dit is vooral geschikt als tijdelijke oplossing.
6. Vilttherapie
Bij een pijnlijke slijmbeursontsteking biedt vilttherapie directe verlichting door de druk op de knobbel te verminderen.
7. Operatie
Als bovenstaande behandelingen onvoldoende effect hebben, kan een operatie nodig zijn om de scheefstand te corrigeren.
Gebruikte literatuur
- Brukner, P., & Khan, K. Q. (2016). BRUKNER & KHANS CLINICAL SPORTS MEDICINE.
- Racklayne, R.C., Mendes, A.M.T.,Barbosa, G.M., & Souze, de, M.C., (2023). Effects of custom insoles for symptomatic hallux valgus: protocol for a sham-controlled randomised trial. BMJ Open, 13(7).
- Ray, J.J., Friedmann, A.J., Hanselman, A.E., Vaida, J., Dayton, P.D., Hatch, D.J., Smith, B., & Santrock, R.D., (2019). Hallux valgus. Foot and Ankle Orthopaedics, 4(2).
- Ying, J., Xu, Y., István, B., & Ren, F., (2021). Adjusted Indirect and Mixed Comparisons of Conservative Treatments for Hallux Valgus: A Systematic Review and Network Meta-Analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(7): 3841.