Achillespeesontsteking (tendinopathie)
Wat is het, en hoe kom je er weer vanaf?
Een achillespeesontsteking is een veelvoorkomende blessure die vaak langzaam opkomt en geleidelijk verergert. Aanvankelijk zijn de klachten mild, zoals een stram en stijf gevoel, vooral bij de eerste stappen na een rustperiode. Maar naarmate de ontsteking toeneemt, kan de pijn intenser worden en zich voordoen tijdens het bewegen of sporten. In deze tekst gaan we dieper in op de oorzaken en symptomen van een achillespeesontsteking, met praktische tips en oefeningen om de klachten te verlichten en de pees te versterken.
Startpijn en andere symptomen van een achillespeesontsteking
Een achillespeesontsteking ontstaat meestal geleidelijk. In het begin ervaar je milde klachten zoals een stram en stijf gevoel, soms met pijn die pas na het sporten of de volgende dag optreedt. Naarmate de ontsteking verergert, kun je pijn voelen tijdens het bewegen of sporten, mogelijk met zwelling en roodheid.
Een typisch symptoom is startpijn: scherpe pijn bij de eerste stappen na rust, zoals ’s ochtends opstaan of na lang zitten. Tijdens rust herstelt de pees zich en vormt nieuwe vezels, die bij het lopen op spanning komen en pijn kunnen veroorzaken. Je kunt jezelf helpen door eerst wat rekoefeningen te doen. We komen hier later in deze tekst nog op terug.
Achillespeesontsteking: verschillende soorten en kenmerken
Een achillespeesontsteking kan zich op diverse manieren uiten, afhankelijk van het type blessure. Misschien herken je dit: je buurvrouw of collega heeft ook een achillespeesontsteking, maar hun klachten zijn heel anders dan die van jou. Dit is niet vreemd. Er bestaan namelijk verschillende soorten achillespeestendinopathieën, elk met unieke kenmerken en oorzaken. De belangrijkste typen zijn:
1. Insertie-achillespeestendinopathie
Locatie: Aanhechting van de achillespees op het hielbeen.
Kenmerken: Pijn en zwelling bij de aanhechting, vaak met een verdikking of bult. Soms ontstaat irritatie van omliggend botweefsel, wat kan leiden tot een slijmbeursontsteking of extra botgroei (haglundse exostose).
2. Midportion-achillespeestendinopathie
Locatie: In het midden van de pees, 2-6 cm boven het hielbeen.
Kenmerken: Verdikking, pijn en zwelling in het midden van de pees. Klachten treden vaak op bij activiteit en kunnen aanhouden in rust.
3. Paratendinopathie (Paratendinitis)
Locatie: Ontsteking van het paratenon, het omhulsel rond de achillespees.
Kenmerken: Lokale pijn, zwelling en warmte rond de pees. De pijn verergert bij beweging en houdt aan in rust. Startpijn komt bij deze vorm minder vaak voor.
4. Achillespeesscheur (ruptuur)
Locatie: Overal langs de pees, vaak 2-6 cm boven de hiel, waar de bloedtoevoer het laagst is.
Kenmerken: Een plotselinge, scherpe pijn achter in de enkel of het onderbeen, vaak met een hoorbare “knap”. Het kan voelen alsof iets tegen de hiel is geslagen. Vaak verlies je het vermogen om op de tenen te staan.
5. Insertionele achillespeescalcificaties
Locatie: Aanhechting van de pees aan het hielbeen.
Kenmerken: Calciumafzettingen in de pees bij de aanhechting, wat leidt tot chronische pijn en stijfheid. Meestal ontstaat dit na eerdere blessures of langdurige tendinopathie.
Oorzaken van een achillespeesontsteking
Een achillespeesontsteking kan door verschillende factoren ontstaan. Veelvoorkomende oorzaken zijn:
Overbelasting van de pees
Langdurige of intensieve belasting zonder voldoende hersteltijd kan leiden tot irritatie en ontsteking van de achillespees.Afwijkende biomechanica
Een afwijkende voetfunctie, zoals een blokkade of afwijkende voetstand, kan de belasting op de pees verhogen. Hierdoor wordt de kuitspier overactief tijdens het lopen, wat extra druk op de achillespees zet.Onvoldoende warming-up
Het overslaan van een goede warming-up kan de pees kwetsbaar maken tijdens fysieke activiteit, wat het risico op overbelasting vergroot.Direct trauma aan de pees
Een plotselinge impact, zoals een harde klap tegen de pees, kan een ontsteking veroorzaken.
Diagnose van een achillespeesontsteking
Een achillespeesontsteking wordt het meest betrouwbaar vastgesteld door palpatie, waarbij de achillespees wordt gevoeld en vergeleken met de andere kant. Een podotherapeut, met uitgebreide kennis van het spier- en skeletstelsel, kan door onderzoek nauwkeurig bepalen welke spier of pees is aangedaan.
Als er twijfel bestaat over de oorzaak van de klachten of de diagnose zelf dan kan echografie een meerwaarde zijn voor het vaststellen van de klacht. Uit onderzoek blijkt dat echografie effectief is in het opsporen van verdikking en het beoordelen van de mate van ontsteking. Bij Voetstuk Podotherapie maken we gebruik van echografie om de diagnose te ondersteunen. Indien nodig verwijst de podotherapeut je door naar een MSU-echografist binnen ons team voor aanvullend onderzoek.
Behandelmethoden voor een achillespeesontsteking
Het herstel van een achillespeesontsteking verloopt vaak langzaam en kan, afhankelijk van de ernst, tot een jaar duren. Voorkomen is daarom altijd beter dan genezen. Heb je toch een achillespeestendinopathie? Overweeg dan de volgende behandelmethoden:
1. Rust en immobilisatie
- Rust: Vermijd belastende activiteiten om verdere schade te voorkomen. Beperk je tot noodzakelijke bewegingen.
- Immobilisatie: Bij aanhoudende klachten kan een brace of gips worden geadviseerd om de pees volledig te ontlasten. Bij een peesruptuur is gips altijd noodzakelijk.
2. IJs en ontstekingsremmers
- IJs: Koel het getroffen gebied 15-20 minuten per keer, meerdere keren per dag, vooral na belasting. Dit vermindert pijn en zwelling.
- Ontstekingsremmers: NSAID’s, zoals ibuprofen, kunnen pijn en ontsteking verlichten. Overleg altijd eerst met je huisarts.
3. Oefeningen
- Rekoefeningen: Begin na een rustperiode met het voorzichtig rekken van de kuitspieren en achillespees. De podotherapeut kan je begeleiden en specifieke oefeningen geven. We werken hiervoor met een speciaal oefenprogramma wat jij thuis kan blijven volgen.
- Krachttraining: Excentrische oefeningen, waarbij de spier verlengt tijdens belasting, helpen om de pees te versterken. Hiervoor geldt dat de podotherapeut je kan begeleiden met speciale oefeningen die je thuis kan volgen.
- Massage: Deep tissue massage kan strakke spiervezels losmaken en de doorbloeding verbeteren.
4. Zooltherapie en schoenaanpassingen
- Zooltherapie: Zooltherapie ondersteunt de voetboog en verbetert de biomechanica, wat de belasting op de pees vermindert. Daarnaast kunnen we in zolen dempende materialen verwerken wat ervoor zorgt dat je minder schokbelasting ervaart tegen de ontsteking.
- Schoenaanpassingen: Kies schoenen met goede demping om schokken te absorberen en de pees te ontzien. Je kunt extra demping toevoegen als dat nodig is. Wil je schoenadvies? Lees dan hier verder.
5. Taping en bracing
- Taping: Ondersteunt de pees en vermindert pijn tijdens belasting. De podotherapeut legt de tape aan. In sommige gevallen kan je hem thuis ook zelf aanleggen. De podotherapeut leert je dan de tape aan te leggen.
- Bracing: Een brace is verkrijgbaar in vele soorten en maten. De brace kan je enkel wat ontlasten en biedt tevens compressie bij de ontsteking. Dit kan je als prettig ervaren.
6. Sport- en belastingadvies
- Activiteiten: Vermijd overbelasting, zoals hardlopen op harde ondergronden, en kies voor alternatieve activiteiten zoals zwemmen of fietsen.
- Langzame opbouw: Verhoog de intensiteit van je activiteiten geleidelijk en neem voldoende rust om een nieuwe blessure te voorkomen.
7. Medische interventies
- Corticosteroïdeninjecties: Kan ernstige ontsteking en pijn verminderen, maar wordt vaak alleen bij specifieke gevallen toegepast.
- Shockwave-therapie: ESWT stimuleert genezing bij chronische achillespeesblessures.
- Chirurgie: Bij ernstige gevallen, zoals een volledige peesruptuur, kan een operatie nodig zijn om de pees te herstellen.
Herstel op maat
Het herstel van een achillespeesblessure vraagt om een gestructureerd en op maat gemaakt behandelplan. Begin met een juiste diagnose om te bepalen welk type achillespeestendinopathie je hebt en wat de oorzaken zijn, zoals standsafwijkingen of biomechanische problemen. Samen met een podotherapeut werk je aan duurzaam herstel.
Maak vandaag nog een afspraak en zet de eerste stap naar herstel!
Last van aanhoudende pijn of ongemak in je achillespees? Wacht niet langer en laat je klachten professioneel beoordelen. Bij Voetstuk podotherapie staan onze ervaren podotherapeuten klaar om een nauwkeurige diagnose te stellen en een behandelplan op maat te maken.
Plan eenvoudig een afspraak via onze website of neem direct contact met ons op. Samen werken we aan pijnvrije toekomst.
Gebruikte literatuur:
- Cushman, D. M., Petrin, Z., Eby, S. F., Clements, N., Haight, P., Snitily, B., & Teramoto, M. (2020). Ultrasound evaluation of the patellar tendon and Achilles tendon and its association with future pain in distance runners. Physician And Sportsmedicine, 49(4), 410–419. https://doi.org/10.1080/00913847.2020.1847004
- de Jonge, S., van den Berg, C.R, de Vos, R.J., van der Heide, H.J.L., Weir, A., Verhaar, J.A.N., Bierma-Zeinstra, S.M.A. & Tol, J.L. (2011). Incidence of midportion Achilles tendinopathy in the general population. Br J Sports Med, 1026–1028. https://doi.org/10.1136/bjsports-2011-0903421026
- Lee, K. K., Ling, S. K., & Yung, P. S. (2019). Controlled trial to compare the Achilles tendon load during running in flatfeet participants using a customized arch support orthoses vs an orthotic heel lift. BMC Musculoskeletal Disorders, 20(1). https://doi.org/10.1186/s12891-019-2898-0
- Martin, R. L., Chimenti, R., Cuddeford, T., Houck, J., Matheson, J. W., McDonough, C. M., Paulseth, S., Wukich, D. K., & Carcia, C. R. (2018). Achilles Pain, Stiffness, and Muscle Power Deficits: Midportion Achilles Tendinopathy Revision 2018. The Journal Of Orthopaedic And Sports Physical Therapy/Journal Of Orthopaedic And Sports Physical Therapy, 48(5), A1–A38. https://doi.org/10.2519/jospt.2018.0302
- Silbernagel, K. G., Hanlon, S., & Sprague, A. (2020). Current Clinical Concepts: Conservative Management of Achilles Tendinopathy. Journal Of Athletic Training, 55(5), 438–447. https://doi.org/10.4085/1062-6050-356-19